باسلام در این مقاله دروبسایت دیاکو قصدداریم به توضیح انواع دتکتورهای گاز بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.
دتکتور گاز چیست؟
وسیلهای است که وجود گازهای قابل اشتعال و سمی در فضا را شناسایی میکند. این وسیله جزء تجهیزات ایمنی در ساختمانها و مراکز صنعتی است که به کمک آن میتوان نشت گاز را به سرعت تشخیص داد. دتکتور گاز غلظت غیرعادی گاز را به سرعت تشخیص داده و بلافاصله به سیستمهای کنترلی اعلام میکند. دتکتور گاز دارای استانداردها و گواهینامههای مختلف از سازمانهای صدور گواهینامه صنعت میباشند.
ردیاب گاز چیست؟
یک آشکارساز گاز همانطور که از نام آن پیداست به تشخیص گازها در محیطی که در آن نصب می شود کمک می کند. به طور خاص برای شناسایی گازهای سمی نشت گاز و افت اکسیژن استفاده می شود. بسیاری از صنایعی که با گازهای سمی کار می کنند و در صنایع ذخایر طبیعی مانند معدن سکوهای نفتی و غیره کار می کنند. از آنجایی که موارد استفاده متنوع و خطرناک هستند فناوری های متعددی در بازار برای تشخیص گاز وجود دارد.
دتکتور گاز چگونه کار میکند؟
با کمک سنسورهای نشت گاز گه در سیستم آن تعبیه شده است. امواج مافوق صوت الکتروشیمیایی یا نیمههادی غلظت زیاد گازها را تشخیص میدهند. این دتکتور با استفاده از امواج مادون قرمز قادر به شناسایی این امواج میباشد. دتکتور گاز بر اساس اندازهگیری غلظت گاز موجود در هوا و مقایسهی آن با غلظت مجاز نشت گاز را شناسایی میکند. و از طریق وسایل هشداردهنده به افراد آن محدوده هشدار میدهد.
اگر میزان غلظت به حد نرمال و طبیعی خودش بازگردد دتکتور خاموش میشود. اگر دتکتور گاز خاموش نشود و یا بعد از یک بار فعال شدن مجدداً آن را برای دفعات بعد تنظیم نکنند. دتکتور گازسیگنال و آژیرهای خود را بعد از ۱۲ دقیقه غیرفعال کرده و به صورت طبیعی به کار خود ادامه میدهد.
انواع دتکتورگاز
الکتروشیمیایی: آشکارساز گاز الکتروشیمیایی دارای غشای بیرونی است که به گازها اجازه نفوذ می دهد. این گازها سپس به الکترود می رسند. که در داخل آشکارساز گاز قرار دارد که بسته به نوع گازی که به آن می رسد منجر به اکسیداسیون یا کاهش می شود. اگر گاز اکسید شود جریانی از الکترود کار به الکترود شمارنده در آشکارساز شروع می شود. و در صورت کاهش جریان معکوس می شود.
جریانی که می گذرد با غلظت گاز متناسب است. سپس این قرائت مطابق با کالیبراسیون پردازش شده و به کاربر نمایش داده می شود. این آشکارسازها به بهترین وجه به تشخیص گازهای خطرناک یا افت غلظت و افزایش برخی گازهای ضروری در یک محیط بسته کمک می کنند.
مهره کاتالیزوری یا Pellister: آشکارساز گاز مهره کاتالیزوری برای تشخیص گازهای قابل احتراق استفاده می شود. آشکارساز دارای دو مهره است. یکی بی اثر و دیگری پوشش داده شده در یک کاتالیزور شیمیایی که به طور همزمان گرم می شوند و اختلاف دمای مهره ها برای تشخیص غلظت گازهای قابل احتراق در نظر گرفته می شود.
آشکارساز به شناسایی گازهایی که ممکن است در غلظت های فراتر از حد انفجار پایین تر وجود داشته باشند کمک می کند. در حالی که آشکارسازها برای تشخیص طیف وسیعی از گازهای قابل اشتعال از جمله هیدروژن متان بوتان پروپان و مونوکسید کربن سازگار هستند. در صورت قرار گرفتن در معرض غلظت بالایی از گازهای خاص مستعد مسمومیت هستند. آشکارساز گاز زمانی که به یک گاز کالیبره شود بهترین عملکرد را دارد.
انواع دیگر
فوتیونیزاسیون: آشکارسازهای فوتیونیزاسیون با نام PID از فوتون های پر انرژی UV برای یونیزه کردن مواد شیمیایی موجود در گازهای نمونه استفاده می کنند تا آنالیت های گاز و بخار را تشخیص دهند. آشکارساز دارای یک لامپ UV است که ترکیبات را یونیزه می کند و الکترون ها را ساطع می کند که منجر به تشکیل یون های باردار متناسب با غلظت ترکیب گاز می شود.
این آشکارسازها بسیار کارآمد آسان برای استفاده، و به طور کلی به عنوان دستگاه های دستی در دسترس هستند. آشکارساز به شناسایی غلظت طیف گسترده ای از ترکیبات گازی مانند آلکیل یدیدها کمک می کند. الفین ها ترکیبات گوگردی الکل ها آلکان ها و غیره.
نقطه/غیر پراکنده مادون قرمز: نقطه مادون قرمز (IR) یا آشکارسازهای IR غیر پراکنده از طول موج برای تشخیص غلظت گاز در گاز نمونه استفاده می کنند. تفاوت بین انرژی در طول موجی که گاز را جذب می کند و طول موج مرجعی که گاز را جذب نمی کند متناسب با غلظت گاز است.
این آشکارسازها در تشخیص هیدروکربن ها و دیگر گازهای فعال مادون قرمز مفید هستند. اینها عموماً در مناطقی یافت می شوند که خطر انفجار زیاد است و فضاهای بزرگ نیاز به نظارت دارند.
تصویربرداری مادون قرمز: همانطور که از نام آن پیداست. آشکارسازهای گاز تصویربرداری مادون قرمز برای شناسایی ترکیبات گاز به نور پس پراکنده در طول موج جذب تکیه می کنند. این فناوری مشابه آشکارسازهای نقطه IR است، اگرچه این آشکارسازها در مکان یابی منابع نشت گاز و نظارت فعال بر فضاهای بزرگ بسیار مفید هستند.
ادامه
نیمه هادی: آشکارسازهای گاز نیمه هادی از حسگرهایی استفاده می کنند که در تماس با گازهای نظارت شده واکنش شیمیایی را آغاز می کنند. و سپس این واکنش شیمیایی اندازه گیری می شود و خوانده شده با کاربر به اشتراک گذاشته می شود. آشکارساز به طور کلی برای تشخیص گازهای مختلف از جمله مونوکسید کربن بسیار خطرناک استفاده می شود.
اولتراسونیک: این آشکارسازها مستقیماً گازها یا غلظت آنها را در محیط تشخیص نمی دهند. بلکه از فناوری اولتراسونیک برای شناسایی صداهایی استفاده می کنند که هر گاز فشار بالا به محیط ایجاد می کند. آشکارساز می تواند میزان نشت گاز را بسته به اطلاعاتی که جمع آوری می کند اندازه گیری و نظارت کند.
اینها معمولاً در مناطق باز در فضای باز مانند نیروگاه ها سکوهای گاز یا تأسیساتی که از مخازن یا خطوط لوله بزرگ ذخیره گاز برای حمل و نقل گاز استفاده می کنند. یافت می شوند. به دلیل وابستگی آن به آکوستیک و نه غلظت گاز هیچ محدودیتی در گازها وجود ندارد. که بتواند به شناسایی کمک کند گازهای مضر به خطر نیفتاده است.
انواع سنسورهای استفاده شده در دتکتور های صنعتی
انواع متفاوتی از سنسورها در دتکتور صنعتی استفاده میشوند. هریک از این سنسورها تکنولوژی خاص خود را داشته و متد گزارش مخصوص خود را دارند. برای مثال در سنسورهای الکتروشیمیایی غلظت گاز موجود در محیط برحسب ppm گزارش میشود. در حالی که در سنسورهای کاتالیستی غلظت گاز برحسب درصد LEL گزارش میشود.
پرکاربردترین سنسور مورد استفاده در دتکتور صنعتی عبارتند از:
- کاتالیزوری
- مادون قرمز
- نیمه هادی
- حسگرهای الکتروشیمیایی
- پلیستری (با استفاده از دو سنسور کاتالیزوری)
- کاتالیزوری
- اکسید فلزی
کاربرد دتکتور گاز صنعتی
اکثر صنایعی که بتوانید تصور کنید از صنایع آرد و غله گرفته تا تولید مواد شیمیایی به دتکتور نیاز دارند. هدف استفاده از دتکتور های صنعتی بسیار گسترده است. مثلا پروپان یک گاز شدیدا اشتعال زاست. و به همین علت از دتکتور گازی برای شناسایی و جلوگیری از انفجارهای احتمالی استفاده میشود.
در مقابل گاز کلر بسیار سمی و خطرناک بوده. و از دتکتور کلر برای پیشگیری و تشخیص بسیار زودهنگام نشت احتمالی در صنایع شیمیایی استفاده میشود. در صنایع آرد و نان نیز معمولا برای کنترل انتشار متوازن فسفین در سیلوها از دتکتور گاز فسفین استفاده میکنند. این موارد تنها مثالهای محدودی برای کاربرد گسترده این نوع تجهیز در صنعت هستند.